KİŞİSEL VERİLERİ HUKUKA AYKIRI OLARAK VERME VEYA ELE GEÇİRME SUÇU | Türk Ceza Kanunu Madde 136
YAZININ İÇERİĞİ: Kişisel veri nedir? Hangi bilgiler kişisel veri olarak kabul edilir? Kişisel verileri hukuka aykırı olarak verme veya ele geçirme suçu Türk Ceza Kanunun hangi maddesinde düzenlenmiştir? Kişisel verileri verme veya ele geçirme nedir? Kişisel verileri ele geçirme, başkasına verme veya yayma suçunun oluşma şartları nelerdir? Kişisel verilerin çalınması, dağıtılması suçunun faili veya mağduru kimler olabilir? Kişisel verileri ele geçirme, başkasına verme veya yayma suçunun cezası nedir? Kişisel verilerin çalınması, dağıtılması suçu uzlaşma kapsamında mıdır? TCK 136 uzlaşma kapsamında mı? TCK 136 şikayete bağlı mı? Kişisel verileri ele geçirme, başkasına verme veya yayma suçu davası hangi mahkemede görülür, suçun soruşturulması şikâyete bağlı mıdır, uzlaşma kapsamında mıdır? Kişisel verileri ele geçirme veya yayma suçu örnekleri ve Yargıtay kararları. Kişisel verileri ele geçirme suçu için avukat.
1. Kişisel veri nedir? Hangi bilgiler kişisel veri olarak kabul edilir?
Kişisel veri “kimliği belirli veya belirlenebilir gerçek bir kişiye ilişkin her türlü bilgi” şeklinde tanımlanır.
Bu tanımlamaya göre hangi bilgilerin kişisel veri olarak kabul edileceğine örnek vermek gerekirse, kişinin adı, soyadı, telefon numarası, fotoğrafı, özgeçmiş, resim, görüntü ve ses kayıtları, öğrenim durumu, mesleği, kullandığı araca ait plaka ve motor numarası bilgileri, ikamet bilgisi, telefon rehberi, sosyal paylaşım sitelerinde bulunan profil bilgileri, adli sicil kaydı, eğitim durumu, mesleği, banka hesap bilgileri, elektronik posta adresi, kan grubu, medeni hali, parmak izi, DNA’sı, saç, tükürük, tırnak gibi biyolojik örnekleri, cinsel ve ahlaki eğilimi, etnik kökeni, siyasi, felsefi ve dini görüşü, sendikal bağlantılar, reçete bilgileri, hasta dosyası, muayene bilgileri, kullandığı bilgisayarın IP adresi, kredi kartı bilgileri gibi vb. tüm bilgiler kişisel veri olarak kabul edilmektedir.
Önemle belirtmek gerekir ki, bilginin gizli, herkesçe bilinen, kolayca ulaşılması mümkün veya aleni olup olmamasının kişisel veri olması yönünden bir önemi yoktur. Bu kapsamda, sosyal medya hesabında herkese açık olarak paylaştığı fotoğrafının da kolayca ulaşılması mümkün dahi olsa kişisel veri olarak korunması gerekmektedir.
Ayrıca, KVKK’da kişisel veri sadece gerçek kişiler yönünden tanımlanıp koruma altına alınmıştır. Tüzel kişilere ait bilgiler bu anlamda kişisel veri sayılmazlar.
2. Kişisel verileri hukuka aykırı olarak verme veya ele geçirme suçu Türk Ceza Kanunu’nun hangi maddesinde düzenlenmiştir?
Son zamanlarda sıklıkla duyulmaya başlanılan kişisel verilerin çalınması gibi kavramlardan da aşina olunduğu üzere bilişim teknolojilerinin ve internet kullanımının artması ile kişisel verilerin elde edilmesinin, depolanmasının veya hızlı bir şekilde yayılmasının getirdiği kötüye kullanımların önlenmesi adına kişisel verilerin doğrudan veya dolaylı olarak korunmasına yönelik suçların Türk Ceza Kanunu kapsamına alınma ihtiyacı doğmuştur.
Bu suçlardan biri olan Kişisel verileri hukuka aykırı olarak vermek veya ele geçirme suçu da eski Türk Ceza Kanunu’nda yer almamakla birlikte yeni Türk Ceza Kanunu’nun “Özel Hayata ve Hayatın Gizli Alanına Karşı Suçlar” başlıklı bölümü altında madde 136 ve 137’de düzenlenmiştir.
TCK m. 136 ve m. 137 ile kişisel verilerin yetkisiz üçüncü kişilerin eline geçmesinin, başkaları tarafından öğrenilmesinin veya kaydedilmiş kişisel verilerin hukuka aykırı olarak elde edilmesinin engellenerek özel hayatın güvence altına alınması amaçlanmıştır.
TCK’nun “Verileri hukuka aykırı olarak verme veya ele geçirme” başlıklı 136. Maddesi;
“(1) Kişisel verileri, hukuka aykırı olarak bir başkasına veren, yayan veya ele geçiren kişi, iki yıldan dört yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
(2) (Ek:17/10/2019-7188/17 md.) Suçun konusunun, Ceza Muhakemesi Kanununun 236 ncı maddesinin beşinci ve altıncı fıkraları uyarınca kayda alınan beyan ve görüntüler olması durumunda verilecek ceza bir kat artırılır.”
TCK’nun “Nitelikli haller” başlıklı 137. Maddesi;
“(1) Yukarıdaki maddelerde tanımlanan suçların;
a) Kamu görevlisi tarafından ve görevinin verdiği yetki kötüye kullanılmak suretiyle,
b) Belli bir meslek ve sanatın sağladığı kolaylıktan yararlanmak suretiyle, İşlenmesi halinde, verilecek ceza yarı oranında artırılır.”
3. Kişisel verileri hukuka aykırı olarak verme veya ele geçirme suçu cezası nedir?
Yukarıda yer verdiğimiz kanun maddesinden de anlaşıldığı üzere halk arasında kişisel verilerin çalınması olarak da bilinen Kişisel verileri ele geçirme, başkasına verme veya yayma suçunun cezası 2 yıldan 4 yıla kadar hapis cezasıdır.
Maddenin 2. Fıkrasında suçun konusunun CMK m.236/5-6 uyarınca kayda alınan beyan ve görüntüler olması durumunda verilecek cezanın bir kat artırılacağı hüküm altına alınmıştır. Şöyle ki;
CMK’nun “Mağdur ile şikâyetçinin dinlenmesi” başlıklı 236. maddesi;
“(5) (Ek:17/10/2019-7188/22 md.) Türk Ceza Kanunu’nun 103 üncü maddesinin ikinci fıkrasında düzenlenen suçlardan mağdur olan çocukların soruşturma evresindeki beyanları, bunlara yönelik hizmet veren merkezlerde Cumhuriyet savcısının nezaretinde uzmanlar aracılığıyla alınır. Mağdur çocuğun beyan ve görüntüleri kayda alınır. Kovuşturma evresinde ise ancak, maddi gerçeğin ortaya çıkarılması açısından mağdur çocuğun beyanının alınması veya başkaca bir işlem yapılmasında zorunluluk bulunması hâlinde bu işlem, mahkeme veya görevlendireceği naip hâkim tarafından bu merkezlerde uzmanlar aracılığıyla yerine getirilir. Mağdur çocuk yargı çevresi ve mülkî sınırlara bakılmaksızın en yakın merkeze götürülmek suretiyle bu fıkrada belirtilen işlemler yerine getirilir.
(6) (Ek:17/10/2019-7188/22 md.) Türk Ceza Kanunu’nun 102 nci maddesinin ikinci fıkrasında düzenlenen suçlardan mağdur olanların soruşturma evresindeki beyanları bakımından da beşinci fıkra hükmü uygulanır. Ancak, beyan ve görüntülerin kayda alınmasında mağdurun rızası aranır.”
Ayrıca bu suçun Kamu görevlisi tarafından ve görevinin verdiği yetki kötüye kullanılmak ya da Belli bir meslek ve sanatın sağladığı kolaylıktan yararlanmak suretiyle işlenmesi halinde verilecek ceza yarı oranında attırılacaktır. Bu kapsamda örneğin, genel idarenin bir parçası olmayan ancak kamusal faaliyet yürüten bir serbest avukat veya bilirkişi kamu görevlisi sayılmaktadır.
NOT: Görevin verdiği yetkinin kötüye kullanılıp kullanılmadığının tayininde idare hukuku mevzuatı ve o konudaki genel uygulamanın dikkate alınması gerekmektedir. 506 Görevin verdiği yetkinin kötüye kullanılması, fail açısından aynı zamanda TCK m.257/1’deki görevi kötüye kullanma suçunu da oluşturduğunda failin sadece TCK m.257/1’in özel bir şekli olan TCK m.137/1-a’dan sorumlu tutulması gerektiği kabul edilmektedir.
Peki mahkeme, sanık hakkında HAGB kararı verebilir mi ya da verilen hapis cezasını cezayı adli para cezasına çevirebilir mi, erteleyebilir mi?
Kişisel Verileri Ele Geçirme, Başkasına Verme veya Yayma suçundan dolayı verilen hapis cezası adli para cezasına çevrilebilir mi?
Adli para cezasına çevirme konusu ise açıklanan hükümde verilen cezanın süresi ile ilgilidir. 1 yıl ve daha az süreli hapis cezasına hükmedilmiş olan hapis cezaları adli para cezasına çevrilebilir. Ancak Kişisel Verileri Ele Geçirme, Başkasına Verme veya Yayma Suçu kapsamında yapılan yargılama sonunda ceza sorumluluğunu azaltan haller nedeniyle failin cezasında yapılacak indirimler neticesinde; sonuç cezanın 1 yıl hapis veya daha az olması olması durumunda kısa süreli hapis cezasının TCK m.50 uyarınca seçenek yaptırımlara çevrilmesine de karar verilebilecektir.
Kişisel Verileri Ele Geçirme, Başkasına Verme veya Yayma suçundan dolayı verilen ceza ertelenebilir mi?
Evet, yargılama neticesinde hükmedilen hapis cezası iki yıl ve altında bir cezaya karşılık geliyorsa TCK m. 51/1‟de belirtilen diğer şartların varlığı durumunda hapis cezasının ertelenmesine karar verilebilir.
Kişisel Verileri Ele Geçirme, Başkasına Verme veya Yayma suçundan dolayı HAGB yani hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı verilebilir mi?
Evet, yapılan yargılama neticesinde hükmolunan ceza iki yıl veya daha az süreli hapis ise mahkemece 5271 s. CMK’nın 231/5. maddesi uyarınca hükmün açıklamasının geri bırakılmasına karar verilebilir.
Ancak bilinmelidir ki, HAGB kararı Anayasa Mahkemesi’nin 01.08.2023 tarihli ve 32266 sayılı Resmî Gazete ’de yayımlanan 01.06.2023 tarih ve 2022/120 E. 2023/107 K. sayılı kararı ile kaldırılmıştır. Bu karar 1 Ağustos 2024’te yürürlüğe girecektir. Yani 1 Ağustos 2024 tarihinden sonra işlenen şantaj suçlarında mahkeme artık fail hakkında HAGB kararı veremeyecektir. Detaylı bilgi için “Artık hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı verilemeyecek!” başlıklı yazımızı okumak için lütfen buraya tıklayın.
4. Kişisel verileri ele geçirme, başkasına verme veya yayma suçu davası hangi mahkemede görülür?
5235 sayılı Adlî Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yetkileri Hakkında Kanun 11 ve 12.maddelerine göre Halk arasında kişisel verilerin çalınması olarak da bilinen TCK 136 Kişisel Verileri Ele Geçirme, Başkasına Verme veya Yayma Suçu davası için Asliye Ceza Mahkemeleri görevlidir. Çünkü 5235 sayılı Kanun m.14’e göre, görevli mahkemenin belirlenmesinde suçun nitelikli halleri dikkate alınmamaktadır.
5. Kişisel verileri ele geçirme, başkasına verme veya yayma suçunun oluşma şartları nelerdir?
Kişisel verileri vermek: Kişisel verinin fiziki olarak kaydedildiği herhangi bir cismin bir başkasına verilmesi ya da elektronik iletişim vasıtalarıyla başkasına ulaştırılmasıdır.
Kişisel verileri yaymak: Kişisel verileri birden fazla kişiye ulaşmasını sağlamaktır. (Yayılan kişisel verilerin öncesinde hukuka uygun veya hukuka aykırı şekilde elde edilmesi arasında ise suçun oluşması bakımında fark bulunmamaktadır. Kişisel verinin hukuka aykırı şekilde elde edilip yayıldığı durumda “yayma” ve “ele geçirme” seçimlik hareketleri birlikte gerçekleştirildiğinden yine tek suç oluşmaktadır.)
Kişisel verileri ele geçirmek: Bir kişisel veriyi, onun sahibi olan kişinin rızası dışında ele geçirmektedir. Suçun oluşması için, ele geçirilen kişisel verinin kaydedilmesi şartı bulunmamaktadır. Kişisel verilerin herhangi bir şekilde kayıt yapılmaksızın okunması veya görülmesi de kişisel verileri ele geçirmek kapsamındadır. Örneğin, bir kimsenin günlüğünü ondan izinsiz okumak.
Önemle belirtmek gerekir ki, TCK 136 daki bu suçun oluşması için failin bir menfaat elde etmesi gerekmemektedir. Hatta suçun seçimlilik hareketlerinden olan verme ve yayma eylemlerinde yayılan kişisel verilerin başkaları tarafından öğrenilip öğrenilmemesinin dahi bir önemi yoktur, suç failin hareketlerinin tamamlamasıyla oluşmuş olur. Ancak kişisel verilerin başkaları tarafından öğrenilip öğrenilmemesi TCK m.61 uyarınca temel cezanın belirlenmesine etki etmektedir.
Ayrıca bu suç ancak kasten işlenebilir. Failin başkasına verdiği, yaydığı veya ele geçirdiği bilginin kişisel veri niteliğinde olduğunu bilmesi de kast kapsamında yer almaktadır. Böylece failin başkasına verdiği, yaydığı veya ele geçirdiği bilginin kişisel veri olduğunu bilmemesi durumunda içinde bulunduğu hatanın TCK m.30/1 uyarınca kastını kaldıracağı kabul edilmektedir.
6. Kişisel verileri hukuka aykırı olarak verme veya ele geçirme suçunun faili veya mağduru kimler olabilir?
Kişisel verileri hukuka aykırı olarak verme veya ele geçirme suçunun faili:
Kişisel verileri, hukuka aykırı olarak bir başkasına veren, yayan veya ele geçiren “herkes” bu suçun faili olabilmektedir. Failin kamu görevlisi veya belli bir meslek ve sanat sahibi olması TCK m.137’de cezayı artıran hallerdendir.
Tüzel kişilerin ise bu suçun faili olması ve haklarında ceza yaptırımı uygulanması mümkün değildir. Suçun bir tüzel kişinin faaliyeti kapsamında veya tüzel kişi yararına işlenmesi halinde ise sorumlu tüzel kişi hakkında ancak TCK m.60’ta belirtilen güvenlik tedbirleri uygulanabilir.
Kişisel verileri hukuka aykırı olarak verme veya ele geçirme suçunun mağduru:
Kişisel verileri hukuka aykırı olarak verme veya ele geçirme suçunun mağduru; kişisel verileri hukuka aykırı olarak verilen, yayılan veya ele geçirilen gerçek kişilerdir. Tüzel kişiler ise bu suçun mağduru olamazlar ancak suçtan zarar gören olarak kabul edilebilirler.
7. TCK 136 şikâyete bağlı mıdır?
TCK 136 şikayet bağlı mıdır? Halk arasında kişisel verilerin çalınması olarak da bilinen Kişisel Verileri Ele Geçirme, Başkasına Verme veya Yayma suçu, takibi şikâyete bağlı olmayan bir suçtur. O halde TCK 136 şikâyet süresi nedir sorusunun cevabı; TCK 136 suçu açısından herhangi bir şikâyet süresi yoktur. Ancak, suçun dava zamanaşımı süresi 8 yıldır.
Kişisel Verileri Ele Geçirme, Başkasına Verme veya Yayma suçu ( TCK 136 ) için yapılan şikâyetten sonra şikayetten vazgeçilmesi durumunda bunun bir önemi olmayacağını da belirtelim.
8. TCK 136 uzlaşma kapsamında mıdır?
TCK 136 uzlaşma kapsamında mıdır? Öncelikle uzlaşma nedir nasıl yapılır, uzlaşmanın faydaları nelerdir gibi sorularınızın cevabı için lütfen buraya tıklayın.
TCK 136 uzlaşma kapsamında mıdır sorunun cevabına gelirsek, bilindiği gibi bir suçun uzlaşma kapsamında olabilmesi için ya şikâyete bağlı olması ya etkin pişmanlık hükümleri kapsamına girmesi ya da uzlaşma kapsamına giren suçlar listesinde yer alması gerekmektedir. Uzlaşma kapsamındaki suçların listesini görmek için lütfen buraya tıklayın.
Kişisel verileri hukuka aykırı olarak verme veya ele geçirme suçu ise, takibi şikâyete bağlı olmayıp resen soruşturulabilen suçlardandır. Yine kanunda belirtilen katalog suçlar kapsamında da yer almamaktadır. O halde halk arasında kişisel verilerin çalınması olarak da bilinen Kişisel verileri hukuka aykırı olarak verme veya ele geçirme suçu uzlaşma kapsamında değildir.
9. Kişisel verileri başkası tarafından ele geçirilen veya yayılan kişi ne yapılmalı?
Kişisel verilerin çalındığını nasıl anlarız, kişisel bilgilerimin çalındığını nasıl anlarım, kişisel bilgilerimim 3. kişilerle payalaşılması şikayet ve tazminat, TCK 136 şikayete tabi mi, TCK 136 uzlaşmaya tabi mi, kişisel verilerin çalınması suç duyurusu dilekçesi örneği gibi sorularınız için bir kişisel verileri ele geçirme suçu ile ilgilenen bir avukat ile irtibata geçmeniz tavsiye edilir. Kişisel veri konusu uzmanlık gerekten bir alandır. O nedenle kişisel verinin ne olduğu, nasıl işlendiği veya kişisel verileri ele geçirme ve yayma suçunun unsurları bakımından yetkin bir kişisel veri kanununu avukatı hukuki yardımından yararlanmak da fayda vardır.
Kişisel verilerin ele geçirilmesi, yayma veya başkasına verme suçu niteliği itibariyle hapis cezası olan bir suçtur ve verilen cezaların yüksek olmaktadır. Bu sebeple muhakkak bir ceza avukatı yardımı ile kendinizi savunmanız ya da bir ceza avukatı na yazdırdığınız savunma dilekçesini mahkemeye sunmanız sizin yararınıza olur.
Çalışacağınız ceza davalarına bakan avukatın ofisinin nerede olduğunun bir önemi yoktur. Davanız Bakırköy, Çağlayan, Kartal, Büyükçekmece, Gaziosmanpaşa, Ankara yada İzmir adliyesinde görülmesi fark yaratmamaktadır. Burada önemli olan kriter çalışacağınız avukatın ceza hukuku ile ilgilenmesi ve halk arasındaki olan tabiriyle bir ceza avukatı olması önemlidir. Bu yüzden Google üzerinden arama yaparken ceza avukatı İstanbul ceza avukatı Bakırköy, ceza avukatı Çağlayan, ceza avukatı Kartal diye arama yapmanıza gerek yoktur.
10. Kişisel verileri ele geçirme veya yayma suçu örnekleri ve Yargıtay kararları
Kişisel verileri ele geçirme veya yayma suçu örnekleri ve Yargıtay kararları ulaşmak için buraya tıklayın.
HIZLI İLETİŞİM
BU YAZILARIMIZ DA İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR
bakırköy ceza avukatı istanbul ceza avukatı bakırköy avukat istanbul avukat kadıköy acvukat çağlayan adliyesi avukat
