VETERİNER HEKİME AÇILABİLECEK MADDİ MANEVİ TAZMİNAT DAVASI
YAZININ İÇERİĞİ: Veteriner hekim sorumluluğu, Veteriner hekimin hatalı tıbbi müdahalesi, Veteriner hekimin haksız fiilden kaynaklı sorumluluğu, Veteriner hekimin vekalersiz iş görmeden kaynaklı sorumluluğu, Veteriner hekimin adam çalıştıran olarak kusursuz sorumluluğu Veteriner hekime açılacak maddi manevi tazminat davası nasıl açılır, Husumet nasıl belirlenir, Görevli yetkili mahkeme neresidir? Evcil hayvanım veteriner hekimin hatası yüzünden öldü ne yapabilirim?
Evcil hayvanım veteriner hekimin hatalı tıbbi uygulaması sonucu zarar gördü/öldü. Ne yapabilirim ?
Evinde bir süs ya da pet hayvanı besleyen yahut geçimini sahibi olduğu hayvanları sayesinde sağlayan hayvan sahiplerinin; hayvanlarına veteriner hekimin hatalı uygulaması sonucu zarar gelmesinden dolayı bazı durumlarda veteriner hekime karşı bir cezai, hukuki ve idari sorumluluk yüklenmesini talep etme hakkı mevcuttur. Ancak biz bu makalemizde veteriner hekimin hatalı müdahalesinden doğan tazminat sorumluluğunu ele alacağız.
Tıbbi Uygulama Hatası Nedir ?
Genel hekimlik ya da bir uzmanlık alanı çerçevesinde yapılan hatalardır. Hekimin, hekimin bağlı olduğu kurumun yahut hekimin gözetiminde çalışan yardımcı sağlık personelinin bilgisizliği, deneyimsizliği veya ilgisizliği nedeniyle yanlış teşhis, hatalı tedavi veya eksik bakım hizmeti neticesinde hastanın zarar görmesi olarak tanımlanabilir.
Bu demek oluyor ki veteriner hekimin hastası olan hayvanlar üzerindeki tıbbî uygulama hataları da malpraktis kapsamında değerlendirilebilir. Bunun sonucu olarak da; veteriner hekimin tıp sanatının uygulama hak ve yetkisinin olmadığı ve hayvana yapılacak her türlü tıbbi uygulama ve girişim için ise hayvan sahibinin aydınlatılmış onamının olmadığı müdahaleler hukuka aykırı kabul edilir. (hukuka uygunluk sebepleri hariç)
Veteriner Hekimin Hatalı Tıbbi Müdahalesi Sonucu Sorumluluğu Nedir ?
Veteriner Hekim; Teşhis aşamasında, Tedavi aşamasında (yanlış tedavi yönteminin seçimi) ve Organizasyon aşamasında (klinik organizasyonu, hastanın bakımı için personelin yeterli ve nitelik olup olmadığı, konsültasyon) “yararlılık, zarar vermeme, adalet ve özerklik” adındaki bu evrensel etik ilkelere uymak zorundadır. Bahsedilen bu ilkelere uymayan veteriner hekimin sorumluluğu şu şekildedir:
– Veteriner Hekimin Haksız Fiilden Kaynaklanan Sorumluluğu
– Veteriner Hekimin Vekaletsiz İş Görmeden Kaynaklanan Sorumluluğu
– Veteriner Hekimin Türk Borçlar Kanunu kapsamındaki Adam Çalıştıranın Kusursuz Sorumluluğu
- VETERİNER HEKİMİN HAKSIZ FİİLDEN KAYNAKLANAN SORUMLULUĞU (KUSUR SORUMLULUĞU)
Haksız fiil sorumluluğu, veteriner hekimin kusurlu hareketleri nedeniyle hayvana ve dolayısıyla hayvan sahibine verdiği zararların tazmin edilmesini gerektirmektedir. Ancak burada hukuken korunan değer mülkiyet hakkıdır. Çünkü hayvanlar Türk Hukukunda EŞYA STATÜSÜNDEDİR.
Bu demek oluyor ki, normalde insanları konu olan tıbbi malpraktis davalarında hastanın tedaviye verdiği rıza, doktorun tedavi aşamasındaki kusurlu davranışında sorumluluğu kaldırmazken, burada mülkiyet hakkı sahibinin tedavi öncesi göstermiş olduğu rıza, veteriner hekimin sorumluluğun doğmasını engeller.
Veteriner hekim hayvan sahibinin rızası dışında hayvana uyguladığı tıbbi müdahale sırsında bir zarara sebebiyet verdiyse; hayvan sahibi hukuka aykırılığı, kusuru, zararı ve zarar ile veteriner hekimin uygulaması arasındaki nedensellik bağını ispatladığı takdirde, veteriner hekimin tazminat sorumluluğuna gidilir.
Veteriner hekimin müdehalesinin tıp bilimine uygun olup olmadığı, buna göre veteriner hekimin kusurunun ve özensizliğinin tespiti teknik bilgiyi gerektirdiğinden, bu husus bilirkişilerce saptanır.
Hukuka aykırı sonucu isteyen veya hukuka aykırı sonucu önlemek için gerekli iradeyi göstermeyen kimse kusurlu sayılır. Kusur, karşımıza kast ve ihmal şeklinde çıkar. Nitekim veteriner hekimin sorumluluğunu gerektiren tıbbi müdehalelerde de kasttan çok ihmale rastlanır. Veteriner hekimin gercekleştirdiği ihmalin ağır ihmal mi hafif ihmal mi olduğu, yani kusurun derecesini bilinmesi, tazminat miktarının tespitinde rol oynar.
Hayvana yönelik tıbbi müdehalelerde veteriner hekim hasta hayvanı iyileştirmek zorunda olmasa dahi iyileştirmek için elinden gelen her seyi yapmak zorundadır. Bu kapsamda veteriner hekim; Sır saklamak, bilimsel ve çağdaş tanı ve tedavi yöntemleriyle koruyucu hekimlik ilklerini göz önünde bulundurmak, hayvan sahibini aydınlatmak, hayvan sahibinin bilgilenme, aydınlatılmış onam hakkı ve tedaviyi kabul veya red hakkına saygı göstermek gibi mesleki kurallara uymalıdır.
Veteriner HekimiVeteriner Hekimlik Meslek Etiği Kurallarına uymaması, hayvan sahibinin kişilik haklarının zedelenmesine sebep olmuşsa, burada hayvan sahibinin manevi tazminat isteme hakkı gündeme gelir. Hayvan sahibinin maddi tazminat başlığı altında yargıdan talep edeceği hususlar ise şunlar olabilir. Örneğin;
– Veteriner hekimin hatalı tedavisi ikinci bir tıbbi müdahaleyi gerektirmişse hayvan sahibinin ödemek zorunda kaldığı bu ikinci müdehalenin masrafları (doğrudan zarar)
– Hayvancılık işiyle uğrasan hayvan sahibinin hayvanının hatalı tedavisi sonucu uğradığı kazanç kaybı (yoksun kalınan kar)
Hatalı tıbbi müdahale nedeniyle haksız fiile dayalı açılacak tazminat davalarında 2-10 yıl zamanaşımı süreleri uygulanacaktır. Ancak tazminatı gerektiren hatalı tıbbi müdahale daha uzun zamanaşımını gerektiren bir cezayı gerektiriyorsa o zamanaşımı uygulanacaktır.
Veteriner Hekimler Kendilerine Yöneltilen Haksız Fiil Sorumluluğu Karşısında Neler Yapabilir ?
TBK m.63 ve TMK m.24’de yer alan Hukuka Uygunluk Halleri somut olayda varsa; veteriner hekimin haksız fiilden kaynaklanan sorunluluğuna gidilmez. Aksine aşağıda belirtilen bu hukuka uygunluk sebepleri yoksa, veteriner hekimin tıp bilimine ve hukuki düzenlemelere aykırı olarak hayvanın yaşam hakkına ve bedensel bütünlüğüne karsı gercekleştirdiği fiiller hukuka aykırıdır, zarar tazmin olunmalıdır.
Bu hukuka uygunluk sebepleri şunlardır:
Rıza,
Üstün nitelikte özel yarar,
Üstün nitelikte kamusal yarar,
Kanunun verdiği yetkinin kullanılması,
Meşru Müdafa,
Zorunluluk hali,
Hakkını kendi gücüyle koruma,
Ayrıca hukuka aykırı fiil ile zarar arasındaki nedensellik bağı; MÜCBİR SEBEP, 3. KİŞİNİN AĞIR KUSURU, ZARAR GÖRENİN AĞIR KUSURU sebebiyle kesilmişse, bu durumda veteriner hekimin tazminat sorumluluğuna gidilemez.
- VETERİNER HEKİMİN VEKALETSİZ İŞ GÖRMEDEN KAYNAKLANAN SORUMLULUĞU
Bu sorumluluk türü; hayvan sahibinin iradesine dayanmaksızın hasta hayvan üzerinde yapılan tıbbı müdehalelerde söz konusu olur. Veteriner hekimin sorumluluğunun doğabilmesi için hasta hayvana yapılan müdehalenin hukuka aykırı olması gerekir.
Yani deprem veya kaza gibi hayvan sahibinin onamının alınamadığı durumlarda, veteriner hekimin hasta hayvanın yararına veya hayvan sahibinin muhtemel iradesine aykırı bir müdahalede bulunması bir tazminat sorumluluğunu doğurur.
Veteriner hekimin sorumluluktan kurtulması için; hayvana müdehalede bulunmamış olsaydı dahi bu zararın beklenmedik hal sonucunda gerçekleşeceğini ispat etmesi gerekir.
Türk Borçlar Kanunu’nda vekâletsiz iş görme hükümlerine göre açılacak davalardaki zaman aşımı süresine ilişkin özel bir düzenleme bulunmadığından yerleşik Yargıtay kararlarında görüldüğü üzere genel zamanaşımı süresi olan 10 yıllık zamanaşımı süresi vekâletsiz iş görme hükümlerine göre açılacak davalarda da uygulama alanı bulmaktadır. Zamanaşımı süresinin başlayacağı tarih vekâletsiz iş görme halinde iş görenin vekaletsiz iş gördüğü tarihten itibaren işlemeye başlamaktadır.
- VETERİNER HEKİMİN ADAM ÇALIŞTIRAN OLARAK KUSURSUZ SORUMLULUĞU
Türk Borçlar Kanunu madde 66 da yer alan bu kusursuz sorumluluk hali veteriner hekimlerin yanlarında çalıştırdığı yardımcı sağlık personellerinin hatalı uygulamalarından veteriner hekimleri sorumlu tutmak içinde uygulanabilir.
Veteriner hekimin yardımcı sağlık personeli hasta hayvana kastı veya ihmaliyle zarar verirse bu durumda hiç kusuru bulunmayan veteriner hekim; hayvana zarar veren yardımcı personeli işe alırken özensiz davrandığı için hatalı bulunur ve sorumluluğa ortak edilir. Yargıtay HGK bu esas “Nimet, külfete göredir” diyerek açıklamıştır.
Veteriner Hekim yardımcı personelinin sebep olduğu zararı tazmin ettikten sonra, bu zararı yardımcı personeline rücu edebilir.
Unutmamak gerekir ki kusuru bulunan yardımcı sağlık personeli de ek olarak kusuru sebebiyle haksız fiil hükümlerine göre de yargılanabilir.
Veteriner Hekimler Kendilerine Yöneltilen Kusursuz Sorumluluk Karşısında Neler Yapabilir ?
– Veteriner Hekim, zararın doğmaması için çalışanını seçerken, işiyle ilgili talimat verirken gerekli özeni gösterdiğini ispatlayarak sorumluluktan kurtulabilir. (TBK M.66: Kurtuluş Beyinnesi)
– Veteriner Hekim, sorumluluktan kurtulmak yerine, ödediği tazminatı; kusuru oranında istihdam edilene rücu etme yolunu da tercih edebilir.
Veteriner Hekime Maddi Manevi Tazminat Davası Nasıl Açılır?
1. MADDİ TAZMİNAT DAVASI
Hayvan sahibinin, hayvanına veteriner hekiminin uyguladığı hatalı tıbbi uygulaması sonucu zarar görmesinden dolayı uğradığı fiili zararları ve yoksun kaldığı karların tazminini veteriner hekimden talep edebileceği dava türüdür. Örneğin;
– Veteriner hekimin hatalı tedavisi ikinci bir tıbbi müdahaleyi gerektirmişse hayvan sahibinin ödemek zorunda kaldığı bu ikinci müdehalenin masrafları, hayvan ölmüşse defin giderleri vs. (doğrudan zarar)
– Hayvancılık işiyle uğrasan hayvan sahibinin(faytoncu, pet shop vs.) hayvanının hatalı tedavisi sonucu uğradığı kazanç kaybı (yoksun kalınan kar)
2. MANEVİ TAZMİNAT DAVASI
Hayvan sahibinin, Veteriner hekimin yanlış teşhis koyması yahut yanlış tedavi uygulaması sonucu, sahipli hayvanın vücut bütünlüğünün zarar görmesi hasebiyle duyduğu acı, üzüntü, psikolojik yıpranma gibi zararların tazmini için açılabilecek dava türüdür. (TBK m. 58, TMK m.25/3)
Veteriner Hekime Karşı Açılacak Maddi/Manevi Tazminat Davasında Husumet Nasıl Belirlenir?
Açılacak bu davalarda husumet aşağıdaki şekilde belirlenir ;
– Veteriner Hekim ile Hayvan sahibi arasında sözleşme bulunmayan hallerde, Bağımsız çalışan veteriner hekimler aleyhine yukarıda belirttiğimiz sorumluluklar kapsamında açılacak davalarda husumet direkt olarak veteriner hekime yöneltilir.
– Bakanlık tarafından görevlendirilen yahut 657 sayılı kanuna tabi olan veteriner hekimler aleyhine ise görevden ayrılabilir bir kişisel kusur söz konusu değilse açılacak davalarda husumet idare aleyhine yöneltilir.
Veteriner Hekime karşı açılacak Maddi/Manevi Tazminat Davasında görevli ve yetkili mahkeme neresidir ?
Hayvan sahibi aşağıdaki yetkili yerlerden birindeki Tüketici Mahkemesinde davasını ikame edebilir.
– Davalının yerleşim yeri,
– Haksız fiilin işlendiği yer
– Zararın meydana geldiği, gelme ihtimalinin olduğu yer
– Zarar görenin yerleşim yeri
– Birden fazla davalı varsa davalılardan birinin yerleşim yeri.
YAZIMIZLA İLGİLİ HUKUKİ DÜZENLEMELER:
- 5199 Sayılı Hayvanları Koruma Kanunu,
- 5996 Sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu
- 6343 Sayılı Veteriner Hekimliği Mesleğinin İcrasına Türk Veteriner Hekimleri Birliği ile Odalarının Teşekkül Tarzına ve Göreceği İşlere Dair Kanun
- 3285 Sayılı Hayvan Sağlığı ve Zabıtası Kanunu
- Türk Veteriner Hekimleri Birliği Hizmetlerinin Yürütülmesine İlişkin Uygulama Yönetmeliği
- Hayvan Sağlığı ve Zabıtası Yönetmeliği
- Hayvanların Korunmasına Dair Uygulama Yönetmeliği
- Veteriner Hekim Muayenehane ve Poliklinik Yönetmeliği
- Hayvan Hastaneleri Yönetmeliği
- Ev ve Süs Hayvanlarının Üretim, Satış, Batınma ve Eğitim Yerleri Hakkında Yönetmelik
- Bulaşıcı Hayvan Hastalıkları ile Mücadelede Uygulanacak Genel Hükümlere İlişkin Yönetmelik
- Veteriner Hekimlik Meslek Etiği Kuralları.
HIZLI İLETİŞİM
BU YAZILARIMIZ DA İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR
www.mesudebusrakucuk.av.tr resmi kaynak değildir. Paylaşılan tüm veriler bilgi amaçlı olup, olası yanlışlıklardan kaynaklı sorumluluk kabul edilmez. Kullanıcılar sunulan bilgileri ve emsal Yüksek Mahkeme kararlarını resmi kaynaklardan teyit etmelidir.
