BEYAZ KOD İLE İLGİLİ BİLGİLER
YAZININ İÇERİĞİ: Beyaz kod nedir, faydası nelerdir? Kimler beyaz kod verebilir? Kimler beyaz kod kapsamında değildir? Doktorun beyaz kod vermesi ne anlama gelir? Beyaz kod nasıl verilir, tutanağı nasıl yazılır, nasıl tutulur? Hangi durumlarda beyaz kod verilir? Beyaz kod olaydan sonra da verilir mi? Beyaz kod verildikten sonra ne olur? Beyaz kod sonrası Sağlık Bakanlığı, suça maruz kalan sağlık çalışanına ücretsiz avukat hizmeti temin ediyor mu? Doktorun beyaz kod vermesi ne anlama gelir?
BEYAZ KOD NEDİR?
Beyaz kod nedir sorusuna cevap olarak “sağlık çalışanlarına karşı hasta ya da hasta yakınları tarafından gelen, sözel veya fiziksel şiddet riski ya da girişimi varlığında, olay yerine güvenlik görevlilerinin en hızlı şekilde intikal etmesi amacıyla kullanılan bir alarm sistemidir” denilebilir.
Hedef, şiddete maruz kalan sağlık çalışanının beyaz kod vermesi ile güvenlik görevlilerinin en geç 3 dk içinde olay yerinde olması şeklindedir.
11/11/2011 tarihinde yürürlüğe giren 663 sayılı Sağlık Bakanlığı ve Bağlı Kuruluşlarının Teşkilat ve Görevleri Hakkında KHK’nın “Hukukî Yardım” başlıklı 54 üncü maddesi ve yine 28/04/2012 tarihinde Resmi Gazete’de yayınlanan “Sağlık Bakanlığı Personeline Karşı İşlenen Suçlar Nedeniyle Yapılacak Hukuki Yardım Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik” gereğince, şiddete maruz kalan tüm sağlık çalışanlarına Sağlık Bakanlığı tarafından gerekli hukuki yardım sağlanmaktadır. Beyaz kod da hukuki dayanağını buradan almaktadır.
KİMLER BEYAZ KOD VEREBİLİR?
Öncelikle belirtmek gerekir ki, beyaz kod bildiriminde kamu veya özel sağlık kuruluşu ayrımı yoktur. Bu kapsamda;
– Sağlık Bakanlığına bağlı hastaneler ve ağız ve diş sağlığı merkezlerinde çalışanlar,
– İl ambulans servislerinde çalışanlar,
– Toplum sağlığı merkezleri ile aile sağlığı merkezlerinde çalışanlar,
– Üniversitelerin sağlık araştırma ve uygulama merkez ve hastanelerinde çalışanlar,
– Özel sağlık kurum ve kuruluşlarında çalışan tüm sağlık çalışanları beyaz kod verme hakkına sahiptir.
KİMLER BEYAZ KOD KAPSAMINDA DEĞİLDİR?
– Hizmet satın alma yoluyla çalıştırılanlar,
– Stajyerler ve intörnler,
– Hizmet verme, hizmet alma ilişkisinden kaynaklanmayan sağlık çalışanları arasında vuku bulan fiiller,
– Sağlık kuruluşunda çalışanlar arasında mevcut gücün ya da pozisyonun kötüye kullanılarak ve sistematik olarak psikolojik şiddet, baskı, kuşatma, taciz, aşağılama, tehdit ve benzeri şekillerde tecelli eden mobbing (bezdirme, yıldırma) vakalarından kaynaklanan fiiller,
– Hukuki yardım yapılacak personel kapsamında olanlardan görevi sona eren veya erdirilenler.
– Hukuki yardım talebinde bulunmakla birlikte, gerçekleşen olaya ilişkin gerekli bilgi ve belgeleri vermeyerek dava takibini imkânsız kılanlar, beyaz kod veremezler.
BEYAZ KOD NASIL VERİLİR?
– Hastane içinde bulunan herhangi bir dahili hattan 1111’i tuşlayarak çağrı bırakıp telefonu kapatmak,
– 7 gün 24 saat hizmet veren 113 beyaz kod çağrı merkezini herhangi bir telefondan aramak,
– www.beyazkod.saglik.gov.tr adresindeki formu doldurmak şeklinde verilebilir.
HANGİ DURUMLARDA BEYAZ KOD VERİLİR?
Mesai saatleri içinde ve dışında hastane içerisinde ve bahçesinde gerçekleşen, hasta ya da hasta yakını tarafından sağlık çalışanına karşı meydana gelen darp, cebir, küfür, tehdit, alıkoyma, taciz, hırsızlık oluşu ya da riski durumlarında beyaz kod verilir.
BEYAZ KOD OLAYDAN SONRA DA VERİLEBİLİR Mİ?
Beyaz kod bildiriminin sadece olay anında verilmiş olması gerekmez. Bu bildirim, şiddet olayından sonra da yapılabilir. Bu da www.beyazkod.saglik.gov.tr adresindeki formu doldurmak şeklinde olur.
BEYAZ KOD VERİLDİKTEN SONRA NE OLUR?
Beyaz kod verildikten sonra, güvenlik görevlileri olay yerine en hızlı şekilde intikal eder, olay yerinde tespitler yapar, ilgili kişilerin ifadesine başvurur ve bunları bir tutanağa bağlar. Akabinde olay ile alakalı adli soruşturma başlatılır. Soruşturmanın devamının şikayete bağlı olup olmadığı suç tipine göre değişkenlik göstermekle, bu husus bir avukat yardımıyla değerlendirilmelidir.
Ayrıca belirtmek gerekir ki, Sağlık Hizmetleri Temel Kanunu’nun Ek 12. maddesine göre, sağlık çalışanlarına karşı görevleri sebebiyle işlenen suçların soruşturmasında, müşteki, mağdur veya tanık olan sağlık personelinin ifadeleri kolluk tarafından işyerlerinde alınır. Yani şiddete uğrayan sağlık çalışanının ya da olarak tanık olan kişinin beyanda bulunmak üzere karakola gitmesine gerek yoktur.
Tamamlanan soruşturma sonrasında şüpheliler hakkında suçu işlediklerine dair yeterli şüphenin varlığı halinde ceza davası açılır. Bu ceza davasının sonundaki karara göre şiddete uğrayan sağlık çalışanı tarafından, şüpheli aleyhine maddi manevi tazminat davası da açılabilir. Bu noktada, aynı konu hakkındaki ceza mahkemesi kararının açılacak hukuk davasına etkisi gündeme gelecektir. Bu konu hakkında detaylı bilgi için “Ceza mahkemesinin kararı hukuk hakimini bağlar mı?” yazımızı okuyabilirsiniz.
BEYAZ KOD TUTANAĞI NASIL TUTULUR?
Her ne kadar olay yerine intikal eden güvenlik görevlileri olaya ilişkin tutanak tutmuş olsa da bu tutanakla yetinilmemeli ve şiddete maruz kalan sağlık çalışanının kendisi de bir beyaz kod tutanağı tutmalıdır. Beyaz kod tutanağı el yazısı ile de düzenlenebileceği gibi yalnızca okunur şekilde yazılmış olması şarttır. Beyaz kod tutanağında muhakkak yer alması gereken unsurlar şunlardır;
– Olay tarih ve saati,
– Ulaşılabiliniyorsa şüphelilerin açık kimlik bilgisi, bu bilgilere ulaşmak mümkün değilse şüphelilerin eşkali ve fiziksel özelliklerinin açıkça tasviri,
– Olayın tüm detayları, beyaz kod verilmesine sebep olan saldırının açıkça içeriği. Eğer bu saldırı hakaret ise, hakaretin ne olduğunun sansürsüz bir şekilde yazılması,
– Varsa kamera görüntüsü, ses kaydı gibi saldırıyı delillendiren somut delillerin neler olduğu,
– Olayda tanık mevcutsa tutanakta bu tanıkların kimlik bilgileri, adresleri ve imzaları yer almalıdır.
BEYAZ KODUN FAYDASI NEDİR?
– Sağlık çalışanlarının güvenliğini arttırmak,
– Şiddetle mücadelede koordinasyon sağlamak,
– Şiddetin kayıt altına alınmasını sağlamak,
– Sağlık çalışanlarına Bakanlık tarafından ücretsiz hukuki yardım sağlamak vd.
BEYAZ KOD SONRASI SUÇA MARUZ KALAN SAĞLIK ÇALIŞANINA BAKANLIK TARAFINDAN ÜCRETSİZ AVUKATLIK HİZMETİ TEMİN EDİYOR MU?
Beyaz kod ile alakalı en çok sorulan sorulardan biri de, beyaz kod sonrası bakanlık ücretsiz avukat verir mi şeklinde olmaktadır. Eğer beyaz kod sonrası görevli birim/personel tarafından hazırlanarak size imzalatılan bir hukukî yardım talep formu doldurmuşsanız, size yalnızca ceza yargılaması aşamasında T.C. Sağlık Bakanlığı tarafından ücretsiz avukat temini yapılır.
Bu yardımı istemeyenler ise pekala kendi özel avukatlarıyla süreci yönetebilirler.
T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI BEYAZ KOD KULLANIM KILAVUZU
Beyaz kod ile ilgili Beyaz kod nedir, faydası nelerdir, Kimler beyaz kod verebilir, Kimler beyaz kod kapsamında değildir, Beyaz kod nasıl verilir, tutanağı nasıl tutulur, nasıl yazılır, Hangi durumlarda beyaz kod verilir, Doktorun beyaz kod vermesi ne anlama gelir, Beyaz kod olaydan sonra da verilir mi, Beyaz kod verildikten sonra ne olur, Beyaz kod sonrası bakanlık ücretsiz avukat veriyor mu gibi soruları yukarıda özet halinde cevaplandırdık. Daha detaylı bilgi için buraya tıklayarak T.C. Sağlık Bakanlığı’nın Beyaz Kod Kullanım Kılavuzuna erişebilir ya da WhatsApp iletişim hattımız aracılığıyla İstanbul’da yer alan hukuk ofisimiz avukatlarına en hızlı şekilde ulaşabilirsiniz.
BU YAZIMIZ DA İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR
www.mesudebusrakucuk.av.tr resmi kaynak değildir. Paylaşılan tüm veriler bilgi amaçlı olup, olası yanlışlıklardan kaynaklı sorumluluk kabul edilmez. Kullanıcılar sunulan bilgileri ve emsal Yüksek Mahkeme kararlarını resmi kaynaklardan teyit etmelidir.
