HABERİM OLMADAN ADIMA HAT AÇILMIŞ NE YAPMALIYIM?
YAZININ İÇERİĞİ: Haberim olmadan adıma hat açılmış ne yapabilirim, Bilgim ve rızam dışında adıma GSM hattı açılmış, Birileri benim adıma haberim olmadan mobil hat çıkarmış nereye başvurmam lazım, Habersiz sahte hat açma cezası nedir, Sahte hat açmanın cezası nedir, Açık hat cezası nedir, Kimlik bilgilerim kullanılarak adıma mobil hat çıkarılmış icra geldi ne yapabilirim, Adıma çıkarılan sahte hat sebebiyle borç geldi ödemek zorunda mıyım, Başkasının adına habersiz hat çıkarmanın cezası nedir, Adıma sahte hat çıkarılmış tazminat davası açabilir miyim gibi sorularınızın cevabı bu yazımızda…
1. Bilginiz dışında adınıza hat açıldığını öğrendiğinizde ne yapmalısınız?
Vatandaşların haberi olmaksızın kimlik bilgilerinin kullanılarak ve hatta imzaları taklit edilerek adları üzerine hat çıkarılması olayı maalesef son zamanlarda son derece yaygın bir yöntemdir.
Durumun mağduru vatandaşlar, adlarına mobil hat çıkarıldığını genellikle kendilerine o hatlara ilişkin fatura borcu ya da bu borca ilişkin icra ödeme emri tebliği geldiğinde veyahut bu hatla bir suç işlendiği zaman konuya ilişkin savcılıktan gelen yazıyla öğrenmektedirler.
Böyle bir usulsüzlüğün mağduru olan vatandaşlar için önerebileceğimiz hukuki yollar şunlardır:
- Haberim olmadan adıma sahte hat çıkarılmış diyenlerin derhal bulunduğu yerin yetki çevresindeki Cumhuriyet Savcılıklarına gidip konu hakkında şikayetçi olmaları gerekmektedir.
- Adınıza çıkarılan sahte hattan kaynaklanan borçtan sorumlu olmadığınızı ispatlamak için genel mahkemelerde Menfi Tespit Davası yani Borçtan Kurtulma davası açabilirsiniz.
- Eğer tarafınıza yine bu sahte bu hattan kaynaklanan fatura borcuna ilişkin bir icra takibi yapıldıysa bu icra takibine 7 gün içinde derhal itiraz etmelisiniz, bu sayede icra takibinin durdurulmasını sağlayabilirsiniz.
- Şayet bu borcun bir miktarını ödemek zorunda kaldıysanız ve kalan borç miktarı için size bir itirazın iptali davası açıldıysa, cevap dilekçenizde savunmalarınız ile birlikte takas-mahsup defi ileri sürebilir, ya da karşı dava açabilirsiniz.
- Bir başka ihtimal olarak da şunu söyleyebiliriz ki, eğer adınıza çıkarılan hattın rızanız dışında ve imzanız taklit edilmek suretiyle oluşturulduğu bir yargı kararıyla ispatlanmışsa ilgili GSM şirketine karşı maddi-manevi tazminat davası açabilirsiniz.
Haberim olmadan adıma sahte hat açılmış diyenlerin konunun detaylı değerlendirilmesi adına muhakkak bir avukattan profesyonel danışmanlık hizmeti almaları tavsiyemizdir.
2. Başkası adına habersiz hat çıkarmanın cezası nedir?
Şayet gerçek hat sahibi adına yeni bir abonelik sözleşmesi düzenlenirse 5809 sayılı Elektronik Haberleşme Kanunu’nun 56. maddesindeki suç; hat sahibinin bilgileri kullanılarak üçüncü bir kişi adına abonelik sözleşmesi düzenlenmesi durumunda ise TCK.nın 207. maddesinde düzenlenen özel belgede sahtecilik suçu oluşacaktır.
Bu kapsamda gerçek hat sahibi adına rıza dışında yeni bir abonelik sözleşmesi düzenlenmesi halinde ceza 5809 sayılı Elektronik Haberleşme Kanunu m. 63/10’a göre belirlenir ve hüküm “Bu Kanunun 56 ncı maddesinin birinci fıkrası hükümlerine aykırı hareket edenler bin günden beş bin güne kadar; ikinci, üçüncü, dördüncü ve beşinci fıkralarına aykırı hareket ederek bu işi bizzat yapanlar elli günden yüz güne kadar adli para cezası ile cezalandırılır.” şeklindedir.
Burada önemli olan konu, özel hüküm niteliğinde bulunan, 5809 sayılı Elektronik Haberleşme Kanunu’nun 56. maddesindeki düzenlemeye göre sanıklar hakkında dava açılmadan önce sanıklara ön ödeme önerisinde bulunulacaktır. Ön ödeme reddedildiği veya süresinde yerine getirilmediği takdirde, soruşturma veya kovuşturmaya kaldığı yerden devam edilir.
Hat sahibinin rızası olmadan üçüncü bir kişi adına abonelik sözleşmesi düzenlenmesi durumunda ise ceza Türk Ceza Kanunu’nun Özel Belgede Sahtecilik başlıklı 207. Maddesine göre verilir ve hüküm “Bir özel belgeyi sahte olarak düzenleyen veya gerçek bir özel belgeyi başkalarını aldatacak şekilde değiştiren ve kullanan kişi, bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.” şeklindedir.
3. Haberim olmadan adıma telefon hattı çıkarılmış, tazminat davası açabilir miyim?
Rızası olmaksızın, bilgisi dışına adına GSM hattı çıkarılan kişiler bu durumda maddi manevi bir zarara uğramışsa sorumlu kişi ve ilgili telekomünikasyon şirketine karşı tazminat davası açabilirler. Konuya ilişkin emsal Yargıtay kararına ise aşağıda yer verilmiştir:
Yargıtay 4. Hukuk Dairesi’nin 2014/12458 E., 2015/10199 K.28/09/2015 T. kararı;
“Dava, haksız icra takibi nedeniyle uğranılan maddi ve manevi zararın ödetilmesi istemine ilişkindir. Mahkemece dava kısmen kabul edilmiş, karar davacı tarafından temyiz edilmiştir. Davacı, kendi adına haberi olmadan GSM hattı çıkarıldığını, bu GSM hatlarının kendisine ait olmadığını davalıya bildirdiğini, davalının bu borçlar nedeniyle aleyhine icra takibi yaptığını ve takip dosyasına ödeme yapmak zorunda kaldığın belirterek uğramış olduğu maddi ve manevi zararın ödetilmesini istemiştir.
Mahkemece, davacının kendisine ait olmayan GSM hatları nedeniyle icra dosyasına ödemek zorunda kaldığı 500 TL’yi geri alabileceği; ancak, davalı şirketin kendi adına sahte olarak çıkartılan GSM hatlarının sahteliğini bildiğini ispatlayamadığı, davalı şirketin GSM hatlarının davacıya ait olduğu düşüncesiyle icra takibi başlatıp, GSM hatlarının sahte kimlikle çıkartıldığı bilirkişi raporundan sonra netleştiği gerekçesiyle maddi tazminat isteminin kabulüne, manevi tazminat isteminin reddine karar verilmiştir.
Türk Borçlar Kanunu’nun 49/1. maddesinde “Kusurlu ve hukuka aykırı bir fiille başkasına zarar veren, bu zararı gidermekle yükümlüdür.” denilmektedir. Dosya içeriğinden ise, davacı adına sahte imza ile GSM hatları aboneliği sözleşmesi düzenlendiği, hatların işletilmesinin davalı tarafından yapılmakta olduğu anlaşılmaktadır. Dava konusu olayın benzeri olaylar sık sık yaşanmakta olduğundan önlem alma görevi, bu hizmeti verip ticari işletmesini yapan davalıya aittir. Olaya hiçbir katkısı olmayan davacı aleyhine icra takibi yapılması onun manevi huzur ve bütünlüğüne saldırı niteliğinde olup olayda kusurlu bulunan davalı, davacının kişilik haklarına saldırıdan dolayı oluşan manevi zarardan sorumlu tutulmalıdır. Bu nedenle davacının manevi tazminat isteminin mahkemece yazılı gerekçe ile reddedilmesi doğru görülmemiş, uygun bir miktar manevi tazminata hükmedilmek üzere kararın bozulması gerekmiştir.”
Yargıtay 4. Hukuk Dairesi’nin 2015/7546 E., 2016/8089 K. 20/06/2016 T. kararı;
Davacının kimlik bilgileri kullanılarak davaya konu abonelik sözleşmesinin davalı …’e ait GSM alt bayi tarafından düzenlendiği anlaşılmaktadır. Şu durumda diğer davalı … …. de bayisini iyi seçmemek ve onu yeterince eğitip denetlememekle davacının zarara uğramasından sorumludur. Dolayısıyla davalı şirket, acentesinin yapmış olduğu işlem dolayısıyla davacının oluşan zararından işlemi yapan bayi ile birlikte müteselsilen sorumludur. Davacı davasını, müteselsil sorumlulardan her ikisine birlikte yöneltebileceği gibi, dilerse bunlardan sadece bir tanesine de yöneltebilir. Şu durumda; davacının uğramış olduğu zarardan tüm davalılar sorumlu tutulmalıdır. Mahkemece davalı … …. bakımından davanın reddi doğru görülmemiş ve kararın bu nedenle bozulması gerekmiştir.”
Yargıtay 4. Hukuk Dairesi’nin 2013/12382 E., 2014/7940 K. 15/05/2014 T. kararı;
…Dava, kişilik haklarına saldırı nedeniyle manevi tazminat istemine ilişkindir. Mahkemece, davalı şirket tarafından davacı hakkında yapılan icra takiplerinden üçünün itiraz üzerine durduğu, davalı şirketin itirazın iptali ya da kaldırılması yoluna gitmediği, durmayan takip yönünden 09/05/2011 tarihinden itibaren cebri icra konusunda herhangi bir işlem yapılmadığı, itirazlardan sonra davalı şirketin, alacaklı olduğu konusunda ısrarcı olmadığı, davacının takipler nedeniyle işine son verildiğini ve hangi suretle manevi zarara uğradığını ispatlayamadığı gerekçesi ile davanın reddine karar verilmiştir.
Davacının, kimlik bilgileri kullanılarak adına açılan telefon hatları nedeniyle hakkında dört adet icra takibi yapıldığı ve sözleşmelerin altındaki imzaların davacıya ait olmadığı sabittir. Davacı, bu durumu kanıtlamak ve borçtan sorumlu tutulmamak için icra dosyalarından bir kısmına itiraz dilekçeleri vermek ve savcılığa başvuru yapma ile uğraşmak durumunda bırakılmıştır. Davacı yararına manevi tazminata hükmedilebilmesi için, davalının alacağında ısrarlı olması, itirazın iptali davaları açması ya da fiili haciz yapması şart değildir.
Davacı hakkında başlatılan icra takiplerinin haksız olması nedeniyle, davacının kişilik haklarının saldırıya uğradığının kabulü gerekir. Davalı gsm şirketi, ticari faaliyetini yerine getirmek için birlikte çalıştığı bayilerini özenli seçmeli ve denetlemelidir. Özen yükümlülüğüne aykırı davranış davalının sorumluluğunu gerektirir. Şu halde; davacı yararına uygun bir manevi tazminata karar verilmesi gerekirken, yanılgılı gerekçe ile istemin reddedilmiş olması doğru değildir. Kararın açıklanan nedenlerle bozulması gerekmiştir…”
4. Rızam dışında adıma çıkarılan sahte telefon hattı olup olmadığını nasıl öğrenebilirim?
Kişilerin rızası olmaksızın adlarına açılan telefon hatları büyük tehlike arz etmektedir. Bu hatlara halk arasında ve suç dünyasında sahte hat , açık hat ya da patates hat da denir. Bu hatlar bazı telefon bayilerinde art niyetli telefon hattı satıcıları tarafından suç işleme niyetinde olan kişilere satılabilmektedir. Haberim olmadan adıma sahte hat açılmış diyen kişiler kendilerini bir anda işlenmiş bir suçun ortağı olarak bulabilirler.
Bu gibi tehlikeli durumların önüne geçmek adına E-devlet üzerinden kişilerin üzerine açılmış olan hatları kontrol edebilmeleri imkanı getirildi. Vatandaşların düzenli aralıklarla e devlet üzerinden adlarına sahte hat açılıp açılmadığına ilişkin kontrol yapmasında fayda vardır.
5. E devletten adıma kayıtlı hatları nasıl görebilirim?
E-Devlet Kapısı’na şifre ve T.C. kimlik numaranız ile giriş yaptıktan sonra arama çubuğuna “Mobil hat sorgulama” yazın.
Sorgulama işlemi sırasında açılan sayfada 3 ayrı operatör; Türk Telekom, Turkcell ve Vodafone alt alta sıralanır. Operatörlerin yanında üzerinize kayıtlı hat olup olmadığı ortaya çıkar.
Mobil hat sorgulama sisteminde bilginiz olmadan açılmış hat tespit etmeniz durumunda zaman kaybetmeden hattın bağlı olduğu GSM operatörüne başvurun.
HIZLI İLETİŞİM
BU YAZILARIMIZ DA İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR
