TEVKİL KAPSAMINDA AVUKAT YETKİ BELGESİ

YAZININ İÇERİĞİ: Tevkil nedir? Tevkil yetkisinin geçerli olabilmesi için kanunun ve Yargıtay’ın aradığı şartlar nelerdir? Avukat yetki belgesinde muhakkak yazılı olması gereken unsurlar nelerdir? Tevkil avukat yetki belgesinin süresi nedir? Tevkilde sorumluluk nasıldır? Tevkil avukat yetki belgesi örneği. Duruşma için tek celselik örnek yetki belgesi.

Avukat, üstlendiği işi kural olarak bizzat yerine getirmekle yükümlüdür. Ancak 1136 sayılı Avukatlık Kanununu değiştiren 4667 sayılı Kanunun 36.maddesi ile, Avukatlık Kanununun 56.maddesine eklenen hüküm uyarınca, avukatlar ve avukatlık ortaklığı, vekaletname yerine geçmek üzere “ yetki belgesi ” düzenleyebilecekleri hüküm altına alınarak bu kurala bir istisna getirilmiştir.

Öncelikle belirtmek gerekir ki; her ne kadar vekile özel yetki verilmesi gereken hususları düzenleyen Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu m.63’de tevkilden bahsedilmemişse de Avukatlık Kanunu ‘na göre tevkil için, vekaletnamede avukata açıkça yetki verilmesi ve yazılı sözleşmede de bu yetkiyi ortadan kaldıran açık bir hükmün olmaması gerekir. Peki tevkil ne demektir? 

1. TEVKİL NEDİR? 

Tevkil, bir işin yapılması adına, başkası adına bir başka kişiyi vekil tayin edebilme yetkisine denir. Vekalet sözleşmesi gereğince vekil sıfatına sahip kişi, bu işi görme konusunda resmi bir sıfata sahip ve bu işi yapabilmesi mesleğinin gereği olan kişiye tevkil yetkisi verilebilir. Örneğin, bir avukatın duruşma için kendi vekillik yetkisini bir başka avukata devretme yetkisi tevkil yetkisi kapsamındadır.

2. TEVKİL YETKİSİNİN GEÇERLİ OLABİLMESİ İÇİN KANUNUN ARADIĞI ŞARTLAR NELERDİR?

Tevkil yetkisini kullanabilmek için hazırlanan yetki belgesi nde bazı hususların muhakkak yer alması gerekmektedir. Bu hususlardan biri ya da birkaçının eksik olduğu durumlarda avukat yetki belgesi geçersiz olacak ve yetkisiz temsil sorumluluğu gelecektir. Peki yetki belgesinde bulunması gereken hususlar nedir, değinelim.

Avukatların Tevkil yetkisinin kapsamını düzenleyen kanun maddeleri: Borçlar Kanunu m.390/3 ile m.391; Avukatlık Kanunu m.56 ve m.171/2; Avukatlık Kanunu Yönetmeliği m.18’de; Avukatlık Ortaklığı Yönetmeliği m. 38’de açıkça düzenlenmiştir.

Avukatlık Kanunu’nun “Örnek Çıkarabilme ve Tebligat Yapabilme Hakkı” başlıklı 56. maddesinin beşinci fıkrası; 

“Avukatlar veya avukatlık ortaklığı başkasını tevkil etme yetkisini haiz oldukları bütün vekâletnamelerini kapsayacak şekilde bir başka avukata veya avukatlık ortaklığına vekâletname yerine geçen yetki belgesi verebilir. Bu yetki belgesi vekâletname hükmündedir.” 

Avukatlık Kanunu’nun “İşi Sonuna Kadar Takip Etme Zorunluluğu ve Başkasını Tevkil” başlıklı 171. Maddesi; 

“Avukat, üzerine aldığı işi kanun hükümlerine göre ve yazılı sözleşme olmasa bile sonuna kadar takip eder.

Avukata verilen vekaletnamede başkasını tevkile yetki tanınmış ise, yazılı sözleşmede aksine açık bir hüküm olmadıkça, işi başka bir avukatla birlikte veya başka bir avukata vererek takip ettirebilir. Vekaletnamede, bunun düzenlendiği tarihten sonra açılacak veya takip edilecek bütün dava ve işlerde vekalete ve başkasını tevkile genel şekilde yetki verilmişse, avukat, bu tarihten sonraki dava ve işlerde müvekkilinden ayrıca vekalet almaya lüzum kalmaksızın işi başka bir avukatla birlikte veya başka bir avukata vererek takip ettirebilir...”

Avukatlık Kanunu Yönetmeliğinin “Vekaletname Örneği ve Yetki Belgesi” 18. maddesi;

“Avukatın çıkaracağı vekaletname örneğinde; vekaletnameyi düzenleyen merciin adı, kayıt numarası, düzenleme tarihi ile avukatın adı, soyadı, vergi numarası, imzası ve ayrıca vekil edenin adı, soyadı, adresi ve yetki kapsamının ne olduğunun bulunması zorunludur.

Avukatlar veya avukatlık ortaklıkları, başkasını tevkil etme yetkisini taşıdıkları tüm vekaletnameleri kapsayacak şekilde tek bir genel ya da ayrı ayrı özel yetki belgesi düzenleyerek; bir başka avukatı veya avukatlık ortaklığını müvekkilleri adına vekil tayin edebilirler. Vekaletname hükmünde olan bu yetki belgesi; tüm yargı mercileri ile resmi ve özel kişi, kurum ve kuruluşlar için hukuken vekaletname işlev ve etkisi taşır. Yetki belgesinde yetki verenin ve yetkilendirilenin adı, soyadı, barosu, sicil ve vergi numarası ve bu maddenin birinci fıkrasında yazılı hususların yer alması gereklidir.

Vekaletname ve yetki belgesinin asıl ve örnekleri ibraz edilirken, vekaletname pulu yapıştırılması zorunludur. (Ek cümle:RG-3/5/2012- 28281)Vekalet pulunun elektronik ortamda tedavülü ile elektronik ortamda vekaletname sunulan mercilerin vekaletname pulu bedelinin ödendiğini elektronik ortamda teyit etmelerini sağlayacak usul ve esaslar Adalet Bakanlığı ve Türkiye Barolar Birliği tarafından müştereken belirlenir.

Baro tarafından 1/4/1929 tarihli ve 1412 sayılı Ceza Muhakemeleri Usulü Kanunu ve adli yardımdan görevlendirilen avukat, görevlendirildiği işle ilgili olarak başka bir avukata yetki veremez, bu konuda yetki ilgili baroya aittir.”

Avukatlık Ortaklığı Yönetmeliği’nin “Vekaletname ve Yetki Belgesi” başlıklı 38. Maddesi;

“Vekaletnamede tevkil yetkisi olması halinde ortaklık, ortakları ve çalışan avukatları dışında üçüncü bir avukata da yetki belgesi verebilir”

3. AVUKAT YETKİ BELGESİNDE MUHAKKAK YAZILI OLMASI GEREKEN UNSURLAR NELERDİR?

Tevkil yetkisinin geçerli olabilmesi için avukat yetki belgesi yazılı olmalı ve içeriğinde aşağıdaki unsurları barındırmalıdır:

– Yetki verenin ve yetkilendirilenin adı, soyadı, barosu, sicil ve vergi numarası (SGK’lı ise SGK sicil numarası),

– Dayanak vekâletname, noter tarih ve yevmiye no,

– Yetki kapsamının ne olduğu,

– Yetki veren avukatın adı, soyadı ve imzası.

Avukatların yetki belgesinin nasıl olması gerektiği ile alakalı Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun da emsal kararı vardır. Yargıtay bu kararında yetki belgesinin vekil eden, dayanak vekâletname, noter tarih ve yevmiye no kısmının boş olması sebebiyle tevkil avukat yetki belgesini geçerli kabul etmemiştir. İlgili karar şu şekildedir:

Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun 2022/455 Esas, 2023/618 Karar, 14.6.2023 Tarihli kararı:

“…Konya 1. Asliye Ticaret Mahkemesinde görevli mahkeme başkanının havalesini taşıyan 14.11.2007 havale tarihli yetki belgesinde Av. …’ın yetki belgesi veren, Av. …’ın ise yetkili kılınan avukat olarak yer aldığı, yetki belgesinin vekil eden, dayanak vekâletname, noter tarih ve yevmiye no kısmının boş olduğu, bu bakımdan yetki belgesinin 1136 sayılı Kanun’un 56/5 inci ve Avukatlık Kanunu Yönetmeliğinin 18 inci maddelerinde belirtilen şartlara haiz olmadığından geçersiz kabul edilmesi gerektiği açıktır. 

Başka bir ifadeyle; 14.11.2007 havale tarihli yetki belgesi ile yetkili kılınan avukatın kim adına yetkili kılındığı, Av. …’ın hangi vekâletnamedeki yetkilerini devrettiği belirsiz olduğundan, bu yetki belgesi Av. …’a davacı …’ü eldeki davada dahi temsil etme yetkisi veremeyecektir…” 

4. TEVKİL AVUKAT YETKİ BELGESİNİN SÜRESİ NEDİR? 

Avukat yetki belgesinin süresi yoktur. Yani yetki veren avukat, yetki belgesinde aksi bir kayıt bulunmadıkça, yetkisini geri almadığı sürece yetki alan avukatın vekillik görevini sürdürmesine izin vermiş sayılır. Ancak yetki veren avukat istediği zaman yazılı bildirimle yetkisini geri alabilir veya sınırlayabilir.

5. TEVKİLDE SORUMLULUK NASILDIR?

– Tevkil kapsamında başka bir avukata yetki verecek olan avukatın, müvekkilden aldığı vekaletnamesinde açıkça tevkil yetkisinin olduğu yazmalıdır. Eğer böyle bir yetki yoksa yetkisiz temsil söz konusu olur.

– Yetkisiz temsili konu alan 6100 sayılı HMK’nun 77. maddesine göre ise, vekâletnamesinin aslını veya onaylı örneğini vermeyen avukat, dava açamaz ve yargılamayla ilgili hiçbir işlem yapamaz. Vekâletnamesiz işlem yapmasına izin verilen ancak haklı bir sebep olmaksızın süresi içinde vekâletname ibraz etmeyen avukat, celse harcı ile diğer yargılama giderleri ve karşı tarafın uğradığı zararları ödemeye mahkûm edilir. Bunu kötüniyetle yapan avukat aleyhine, ceza ve disiplin soruşturması açılmasını sağlamak üzere, Cumhuriyet başsavcılığına ve vekilin bağlı olduğu baro başkanlığına durum yazıyla bildirilir.

– Ayrıca kendisine verilen bir işi tevkil yetkisine dayanarak başkasına devreden avukat, bu durum hakkında asıl iş sahibini yani müvekkilini bilgilendirmelidir.

– Bu bilgilendirme yapılmışsa bile asıl avukatın, tevkille yetkilendirilmiş avukatın kusurlu iş ve işlemlerinden kaynaklı müşterek ve müteselsil sorumluluğu vardır. 

– Tevkil edilen avukat, işin özenle, kusursuz biçimde yerine getirilmesi ile yükümlüdür. Aksine davranışı sorumluluğuna neden olur. Burada tam teselsül mevcuttur. Yani, hem tevkil edene, hem tevkil olunana sorumluluk davası yöneltilebilir çünkü müvekkile karşı, tevkil eden ve tevkil olunan avukat, genel hükümlere göre birlikte sorumludur. Böylece müvekkil, her bir avukatı ayrı olarak takip etme zorunluluğundan kurtulmaktadır. Yani zarara uğrayan müvekkil, doğrudan tevkil olunan avukata da başvurabilir.

Uygulamada tek celselik tevkil, tek duruşma için tevkil kapsamında son derece yüzeysel yetkilendirmeler yapılıyor olsa da unutmamak gerekir ki tevkille yetki, hafife alınacak bir iş ve işlem değildir. Zira yetki belgesi, vekaletname hükmündedir. Bu da tevkil olunan avukatın adına yetki sunulmuş dosyalar için aslında vekil tayin edildiği ve olabilecek zararlardan vekil gibi sorumlu olduğu anlamına gelir. Keza tevkil eden avukat için de bu tehlike geçerlidir. Tevkil edilen avukatın en ufak bir yanlışı dosyayı ve doğal olarak asıl vekili (tevkil edeni) büyük zarara sokabilir. Bu kapsamda asil vekil, tevkille yetkilendireceği meslektaşını seçerken üzerine düşen tüm özeni göstermeli; tevkille yetkilendirilecek olan avukat ise ileride adını dahi hatırlamadığı dosyanın kanun yoluna başvurulmadığı gerekçesiyle sorumluluğa dahil olmak istemiyorsa şayet, adına hazırlanacak yetki belgesinin kapsamını söz konusu işle sınırlı tutulmasını istemelidir.

6. AVUKAT YETKİ BELGESİ ÖRNEĞİ (PDF)

Yetki belgesi örneği, avukatlar için yetki belgesi örneği, duruşma için yetki belgesi örneği, örnek yetki belgesi, tek celselik yetki belgesi gibi aramalarınıza karşılık olarak aşağıda bulunan “İndir” butonuna tıklayarak örnek yetki belgesine ulaşabilirsiniz.

BU YAZIMIZ DA İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR:

AVUKATLIK ÜCRET SÖZLEŞMESİ