UZLAŞMA SAĞLANSA BİLE ARTIK TAZMİNAT DAVASI AÇILABİLECEK!
YAZININ İÇERİĞİ: Anayasa Mahkemesi uzlaşma kararı, Anayasa Mahkemesi CMK ’nun 253/19. Maddesini iptal etti, Uzlaşma sonunda tazminat davası açılır mı, Anayasa Mahkemesi’nin uzlaşma sağlansa bile tazminat davası açılabileceğine ilişkin kararı tam metni.
AYM, uzlaşma sağlanan suçlara ilişkin tazminat davası açılamamasını Anayasaya aykırı buldu!
Anayasa Mahkemesi 2023/43 Esas, 2023/141 Karar ve 26/7/2023 tarihli kararı ile, uzlaşmanın sağlanması halinde, soruşturma konusu suç nedeniyle tazminat davası açılamayacağına ilişkin CMK m.253/19’da bulunan hükmü, İzmir 2. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin başvurusu üzerine Anayasa’nın 13. ve 36. maddelerine aykırı olduğu gerekçesiyle iptal etmiştir. Bu iptal kararı ise 18/10/2023 tarihinde Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe girmiştir. Yani artık uzlaşma sağlansa bile tazminat davası açılabilecek.
Uzlaştırma kurumunun düzenlendiği CMK madde 253’ün 19. Fıkrasında yer alan “Uzlaşmanın sağlanması halinde, soruşturma konusu suç nedeniyle tazminat davası açılamaz” hüküm gereğince, uzlaşma esnasında belirlenmesi güç olan veya öngörülmesi mümkün olmayan zararlara ilişkin açılacak davalar da dahil olmak üzere uzlaşma sağlandığında hiçbir şekilde tazminat davası açılamıyordu.
Anayasa Mahkemesi, CMK madde 253/19 ‘u neden iptal etti?
Örneğin iş kazası, trafik kazası, tıbbi uygulama hatası gibi taksirle yaralamaya konu soruşturma dosyalarında kişilerin maluliyet durumu ya da kusur durumu uzlaşma aşamasında henüz belli değildir. Maluliyet oranı gibi teknik bazı verilere ihtiyaç duyulan hâllerde zararın, uzlaşma süreci içinde sağlıklı şekilde belirlenebilmesi de mümkün değildir.
Anayasa Mahkemesi, bu şekilde uzlaşmanın sağlanması hâlinde ilgililerin soruşturma konusu suç nedeniyle uğradıkları ileride doğabilecek veya o an tahminden uzak, farkında olunmayan zararları tazmini talebiyle tazminat davası açamayacağına ilişkin kuralın, mahkemeye erişim hakkını sınırlayacağına vurgu yapmıştır.
Ayrıca CMK madde 253’ün (5) numaralı fıkrasında uzlaşma teklifinde bulunulması hâlinde kişiye uzlaşmanın mahiyeti ve uzlaşmayı kabul veya reddetmesinin hukuki sonuçlarının anlatılacağı belirtilmiştir. Buna göre ilgililere uzlaşmanın gerçekleşmesi durumunda tazminat davası açamayacakları yönünde bilgi verilecektir. Oysaki, uzlaştırmacının tazminatla alakalı bu menfi hususu ilgililere söylemediği ya da ilgililerin bilgilendirme formunu okumadığı gibi durumlarda kişiler, tazminat davası açamayacağının bilincinde olmadan uzlaşmış olacaklardır.
Bu bağlamda uzlaşma görüşmeleri esnasında sağlıklı şekilde belirlenmesi güç veya öngörülmesi mümkün olmayan zararlara ilişkin açılacak davalar yönünden herhangi bir ayrım yapılmaksızın uzlaşmanın sağlanması durumunda tazminat davası açılamayacağını düzenleyen kuralla ilgililere katlanamayacakları bir külfet yüklenmiştir. Başka bir deyişle kuralda yargının iş yükünün azaltılması amacıyla mahkemeye erişim hakkına getirilen sınırlama arasında makul bir denge kurulamadığından bu kuralın orantılık alt ilkesi yönünden ölçülülük ilkesini ihlal ettiği sonucuna ulaşılmıştır.
CMK m.253/19’un Anayasa Mahkemesince iptali sonrası tarafların iradi olarak birbirlerine tazminat davası açmaktan feragat edebilmeleri mümkün müdür?
CMK m.253/19’da yer alan hükmün iptali, tarafların uzlaşma sırasında veya sonrasında ileriye dönük ve tüm zarar, ziyanlar için anlaşıp sulh olmalarını engellemez. Yani, tarafların iradi olarak her zaman birbirlerine tazminat davası açmaktan feragat edebilmeleri ve açılmış davalarında da vazgeçebilmeleri mümkündür.
Anayasa Mahkemesi’nin uzlaşma sonunda tazminat davası açılabileceğine ilişkin kararı tam metni:
Anayasa Mahkemesi’nin 2023/43 Esas, 2023/141 Karar ve 26/7/2023 tarihli kararı tam metnini “İndir” butonuna tıklayarak indirebilirsiniz.
HIZLI İLETİŞİM
BU YAZILARIMIZ DA İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR
www.mesudebusrakucuk.av.tr resmi kaynak değildir. Paylaşılan tüm veriler bilgi amaçlı olup, olası yanlışlıklardan kaynaklı sorumluluk kabul edilmez. Kullanıcılar sunulan bilgileri ve emsal Yüksek Mahkeme kararlarını resmi kaynaklardan teyit etmelidir.
