CİNSİYET NASIL DEĞİŞTİRİLİR?
Cinsiyet değiştirme davası. Cinsiyet değiştirme ameliyatı nasıl olunur? Cinsiyet değiştirmek istiyorum ne yapmalıyım? Türkiye’de cinsiyet değişikliği şartları nelerdir? Cinsiyet değişikliği davası nasıl açılır? Cinsiyet nasıl değiştirilir? Cinsiyet değiştirme izin davası dilekçe örneği. Cinsiyet değişikliği davası ne kadar sürer? Türkiye’de cinsiyet değiştirme ameliyatı serbest mi? İstanbul’daki cinsiyet değiştirme avukatı ücreti nedir? SGK cinsiyet değiştirme ameliyatı ücretini karşılar mı? Cinsiyet değişikliği ameliyatı fiyat. Cinsel kimlik konseyi hangi hastanelerde var? Cinsiyet değişikliği dilekçe örneği. Cinsiyet değiştirmek için nereye başvurulur? Kimlikte cinsiyet değiştirme.
TÜRKİYE’DE CİNSİYET DEĞİŞİKLİĞİ
Türkiye’de cinsiyet değişikliği yasal mı? Türk Hukukunda kural, çocuğun doğduğu cinsiyette kalmasıdır. Bu kurala ilk istisna 04.05.1988 tarihinde, Eski Medeni Kanun’un 29. Maddesi’ne, 3444 Sayılı Kanun (743 Sayılı Türk Kanunu Medenisinin Bazı Maddelerinin ve 818 Sayılı Borçlar Kanununun 49 uncu Maddesinin Değiştirilmesine Dair Kanun) aracılığıyla cinsiyet değiştirmeye olanak sağlayan bir fıkra eklenmesi ile gelmiştir.
Hukukumuzda cinsiyet değişikliğine olanak sağlayan 3444 Sayılı Kanun’un, 1981 yılında Londra’da Erkekten Kadına cinsiyet değiştirme ameliyatı geçiren ve ses sanatçılığı şöhreti ile ülkece tanıdığımız bir şarkıcı hatırına çıkarıldığı söylenir.
Bu şekilde Türk Hukukuna girmeyi başaran cinsiyet değişikliği kurumu, daha sonra 01.01.2002 tarihinde yürürlüğe giren 4721 Sayılı yeni Medeni Kanun’un Cinsiyet Değişikliği başlıklı 40. Maddesiyle varlığını sürdürmeye devam etmiştir.
CİNSİYET DEĞİŞTİRME AMELİYATI
Kişinin ruhen hissettiği cinsel kimliği ile doğumda kendisine atanmış olan cinsiyetin uyumlu olmama durumunun tıbbi olarak düzeltilmesi işlemi, cinsiyet değiştirme olarak adlandırılır.
Ülkemizde cinsiyet değiştirme ameliyatı olabilmek için öncelikle mahkemelerden izin almak gerekmektedir ve Türk hukukunda sadece transseksüellerin ve hermafroditlerin cinsiyet değiştirme ameliyatlarına izin verilmektedir. Transeksüellerde cinsiyet değiştirme ameliyatı hastaya yeni cinsiyetine uyumlu olarak plastik cerrahi yardımıyla yeni bir cinsel organ inşa edilmesiyle; çift cinsiyetli olarak tanımlanan hermafroditlerde ise, bu hastaların baskın biyolojik cinsiyet karakterinin öne çıkarılmasına yönelik bir cerrahî müdahale şeklinde gerçekleştirilir.
Cinsiyet değiştirme ameliyatları dünya genelinde artış göstermektedir ama bu ameliyatların en çok yapıldığı ülkeler Tayland ve İran olarak karşımıza çıkmaktadır. Peki ülkemizde devlet hastanelerinde cinsiyet değiştirme ameliyatı yapılıyor mu ya da yapılan bu cinsiyet değiştirme ameliyatını devlet karşılıyor mu?
SGK, Cinsiyet Değiştirme Ameliyatını Karşılar mı?
Ülkemizde bazı devlet hastanelerinde cinsiyet değişikliği ameliyatı yapılmaktadır. Ayrıca eğer cinsiyet değiştirmek isteyen kişi, içinde cinsel kimlik konseyi bulunan bir eğitim araştırma hastanesinden ‘cinsiyet değiştirmesi zorunlu’ raporu almışsa ve bu rapor neticesinde mahkemeden de cinsiyet değiştirme ameliyatı için izin kararı çıkmışsa bu durumda evet, SGK cinsiyet değiştirme ameliyatlarını karşılar.
CİNSİYET DEĞİŞİKLİĞİNDE HUKUKİ SÜREÇ
Türkiye’de cinsiyet değişikliği legaldir. Ancak cinsiyet değiştirme davası açılmadan cinsiyet değiştirme ameliyatı olmak mümkün değildir. Aslında bu dava bir nevi cinsiyet değiştirmek için izin davası olarak da kodlanabilir. Normalde bu dava açılmadan Türkiye sınırları içinde yasalara uygun şekilde cinsiyet değiştirme ameliyatı olabilmek mümkün değildir.
Kural böyle olmakla bazı kişiler Türk mahkemelerinde cinsiyet değişikliği izin davası açmadan yurt dışında ya da Türkiye’de yasa dışı kliniklerde cinsiyet değişikliği operasyonu geçirmekte ve daha sonra da kimliklerine yeni cinsiyetlerinin yazmasını istemektedir. Bu durum çok ayrı ve özel bir konu olup buraya tıklayarak ulaşabileceğiniz yazımızda detaylı olarak incelenmiştir.
Peki, cinsiyet değişikliği nasıl olur? Türkiye’de cinsiyet değiştirebilmenin şartları 4721 Sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 40. maddesinde belirlenmiştir. Buna göre aşağıdaki koşulları sağlayan her Türk vatandaşı talepleri doğrultusunda cinsiyet değiştirebilecektir. Bu şartlar:
- Ayırt etme gücünü haiz olma,
- Başvuru sahibinin 18 yaşını doldurmuş olması ( Evlenme yoluyla ya da mahkeme kararıyla kişinin 18 yaşından önce ergin kılınması, bu şartı sağladığı anlamına gelmez.)
- Başvuru sahibinin cinsiyet değiştirme başvuru tarihi itibariyle evli olmaması,
- Başvuru sahibinin ruhen ve bedenen kendini cinsiyet değiştirmeye hazır hissetmesi (transeksüel olması yahut hermafrodit yani çift cinsiyetli olması) ve bunu bir eğitim araştırma hastanesinden alınacak sağlık raporuyla belgelemesi.
İzin davası açmak için davacının üreme özelliğinden mahrum olma yani kısır olma şartı Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edilmiştir. Konuya ilişkin detaylı bilgi için buraya tıklayın.
Cinsiyet Değişikliğine İzin Verilmesi Davası
Cinsiyet değişikliği nasıl olur? diye merak edenler için belirtilmelidir ki ilk olarak Cinsiyet değiştirme izin davası açılması gerekmektedir. Bu davada, davacının ayırt etme gücünü haiz olduğunu, dava tarihi itibariyle 18 yaşını doldurduğunu ve evli olmadığını mahkemece araştırılır. Bu hususlar kanuna uygun ise artık sağlık raporu aşamasına geçilir.
Mahkeme cinsiyetini değiştirmek isteyen davacı için eğitim ve araştırma hastanesine müzekkere yazar ve davacının transeksüel veya hermafrodit yapıda olup olmadığının tespit edilip, cinsiyet değişikliğinin zorunlu olup olmadığına ilişkin resmi bir rapor talep eder. Hastaneden ‘Cinsiyet Geçişi Zorunludur’ şeklinde raporun gelmesi akabinde mahkemece cinsiyet değişikliğine izin kararını verir.
Nüfus Kaydında Düzeltme Davası
Cinsiyet geçiş ameliyatı için daha önce mahkemeden izin almış ve bu izin kararıyla ameliyat olarak cinsiyetini değiştiren bir transseksüel birey artık kimlikteki cinsiyet hanesini de yasalar karşısında değiştirmeyi isteme hakkına sahip olur. Yani ameliyatla cinsiyet değiştirince otomatik olarak kimlikte de değişmez. Kimlikte cinsiyet değişikliği için ‘nüfus kaydında düzeltme’ davası açılmalıdır.
Bu davaya bakacak olan mahkeme, davacının ameliyatının gerçekleştiği hastaneye müzekkere yazarak, ameliyatta neler yapıldığına ilişkin bir kurul raporu talep eder.
İlgili sağlık kurumu, hastaya amaç ve tıbbî yöntemlere uygun bir cinsiyet değiştirme ameliyatının yapıldığını resmî sağlık kurulu raporu ile doğruladığı anda, mahkemece artık davacının nüfus kaydını cinsiyet yönünden düzeltilmesine ( erkekten kadına ya da kadından erkeğe ) karar verilecektir.
Kimlikteki cinsiyet hanesi değiştirilirken bu sırada kimlikteki ismin de değişmesi talep edilebilir. Yahut İsim Değiştirme, bireyin isteğine bağlı olarak hiç yapılmayabilir. Kimlikteki isim değişikliği ile ilgili detaylı bilgi için lütfen buraya tıklayın.
Görevli ve Yetkili Mahkeme
Cinsiyet düzeltme davalarını çekişmesiz yargı olarak görüp, bu davaların Sulh Hukuk Mahkemesinde görülmesi gerektiğini savunan görüş, Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun 25/12/2013 gün ve 2013/18-464 E. – 2013/1698 K. sayılı ilâmıyla geçerliliğini yitirmiştir.
Cinsiyet değişikliği davalarında görevli ve yetkili Mahkeme, kişinin ikametinin bulunduğu yer Asliye Hukuk Mahkemesidir.
Kimlikte Cinsiyet Değiştirme Ne Kadar Sürer?
Cinsiyet değişikliği sürecinde eğitim ve araştırma hastanelerinden alınacak sağlık raporunun önemi çok büyüktür ve işin hukuki boyutuna da ciddi yön verir.
Bu sebeple bu davalar ile alakalı ne kadar sürer sorusunun cevabı, bahsi geçen sağlık raporunun hazırlanma süresi ile doğru orantılıdır. Ancak, kanunda Cinsiyet Değişikliğinin hastane aşaması ile ilgili herhangi bir süre öngörülmemiştir.
Yine de daha önce takip ettiğimiz davaları göz önüne alarak Cinsiyet Değişikliği hukuki sürecinin 2-2,5 yıl sürdüğü söylenebilir.
CİNSİYET DEĞİŞİKLİĞİNDE HASTANE SÜRECİ
Cinsiyetimi değiştirmek istiyorum diyen kişi mahkemede izin davası açtıktan sonra mahkemenin de yönlendirmesiyle içinde cinsel kimlik konseyi de bulunan bir eğitim araştırma hastanesine sevk edilir ve böylece hastane aşamasına geçilmiş olunur. Cinsiyet değişikliği hastane sürecinde davacıyı ilk olarak bir psikiyatr karşılar. Minimum 6 aylık bir süreç içerisinde gerekli testler ve gözlemler tamamlandıktan sonra kişinin gerçekten trans birey olduğu kanaatine varılırsa, davacı artık Cinsel Kimlik Konseyi önüne çıkmaya hazırdır.
Cinsel Kimlik Konseyi; psikiyatr, kadın doğumcu, plastik cerrah, ürolog, genetikçi, endokrinolog, hukukçu ve sosyal hizmet uzmanlarından oluşan bir heyettir. Cinsel kimlik konseyi, önlerine gelen kişiler hakkında yaklaşık 2–2,5 yıl süren değerlendirmeleri sonrasında “kişi transseksüeldir ve cinsiyet geçişi zorunludur” ya da “değildir” şeklinde rapor verir.
Cinsel Kimlik Konseyi değerlendirme aşamasının böylesine uzun bir zaman zarfına yayılmasının sebebi ise, kişilerin girecekleri bu geri dönüşü olmayan yol için yaşanması muhtemel pişmanlıkları önlemektir.
Hastaneden “Kişinin cinsiyet uyum operasyonu olması zorunludur” şeklinde raporun gelmesi akabinde mahkemece cinsiyet uyum operasyonu için izin kararı verilir.
Davacı bu kararla yurt içi, yurt dışı ya da devlet – özel fark etmeksizin istediği herhangi bir hastanede (sadece eğitim araştırma hastanesi değil) cinsiyet geçiş ameliyatı olabilir.
CİNSİYET DEĞİŞTİRME DAVASI NASIL AÇILIR?
Cinsiyet Değiştirme kanundaki düzenlemeye göre, iki aşamadan oluşmaktadır. Aksi takdirde cinsiyet değişikliği ameliyatına izin verilmesine ilişkin karar, üst mahkeme incelemesi dışında kalır ve bu durum da geri dönülmez sonuçlara yol açabilir.
Cinsiyet değiştirmek için ilk nereye gidilir? Buna göre cinsiyetimi değiştirmek istiyorum diyen kişi öncelikle “Cinsiyet Değişikliğine İzin Verilmesi Davası (TMK md.40/1)” açmalı ve bu davanın olumlu sonuçlanması akabinde cinsiyet uyum ameliyatını olduktan sonra kimlikteki cinsiyet hanesinin düzeltilmesi için “Cinsiyet Yönünden Nüfus Kaydında Düzeltme Davası (TMK md.40/2)” açmalıdır.
Dava, Nüfus Hizmetleri Kanunu 36. Maddeye göre Nüfus İdaresi Müdürlüğü’ne karşın açılır.
Bu davalar bir cinsiyet değiştirme davasına bakan avukat adına verilebilecek özel yetkili vekâletname sonrası avukat tarafından açılır ve takip edilir. Bu halde tüm hukuki iş ve işlemler avukat tarafından profesyonelce yerine getirilecek olup cinsiyet değiştirmek isteyen kişinin adliyeye gelmesine gerek bile yoktur.
Cinsiyet Değiştirme İzin Davası Dilekçe Örneği
Ekonomik sebepler ile davasını kendisi açmak isteyen trans bireyler muhakkak olacaktır. Ne var ki cinsiyet değiştirmek için açılan izin davası mahkemece kabul edilmeden kişinin cinsiyet uyum sürecine başlayamayacağı da göz önüne alındığında bu davanın internet üzerinden bulunmuş alelade bir dava dilekçesi ile açılması büyük risk barındırır.
Çünkü bir davanın kaderini büyük oranda dava dilekçesi belirler ve rastgele Google üzerinden bulunmuş bir dilekçe örneği ile açılmış dava kaybedildiği takdirde üst mahkemelere başvuru süreci devreye girecek ve yalnızca ameliyat olabilmek için beklenen süreye birden minimum 2 yıl daha eklenecektir. Ait hissetmedikleri bir bedende bir gün bile yaşamak istemeyen kişilerin hatalı cinsiyet değişikliği dilekçesi sebebiyle davalarının iki üç yıl daha uzaması hiç istenmeyecek bir durumdur.
Değişim yaşamak isteyen trans bireyler için bu davanın aslında bir “doğum” mahiyetinde olduğu düşünüldüğünde davasını kendisi açmak isteyenler için bile en azından kullanacakları izin davası dilekçesi için bir cinsiyet değiştirme avukatı yardımı almaları en mantıklı olandır. Sonrasında bu dilekçe adliyeye teslim edilerek ve gerekli mahkeme harç ve masraflar ödenerek kişiler kendi izin davalarını kendilerini açabilirler.
Cinsiyet Değiştirme Avukatı
Öncelikle belirtmek gerekir ki resmi olarak Cinsiyet Değiştirme Avukatı diye bir unvan yoktur. Ancak her avukatın da bu tarz davalarla ilgilendiğini söylemek yanlış olacaktır. Cinsiyet değişikliği sürecine hâkim olan avukatlar ise halk arasında cinsiyet değiştirme avukatı olarak anılırlar.
Cinsiyet düzeltme sürecine nasıl başlayacağını düşünenler için öncelikle derhal cinsiyet değiştirme davasına bakan avukatlar ile temasa geçmesi tavsiye edilir. Cinsiyet değiştirme avukatı ile çalışmak, hastane aşaması zaten yorucu olan bu süreçte bir de adliye mahkeme stresi çekmemeye olanak sağlar.
Cinsiyet uyum sürecinin toplumun her kesimince tamamen kabullenildiği söylenemez. Bu çerçevede her avukatın da bu dava türüyle ilgilenmediğini de bilmek gerekir.
Cinsiyet değiştirme avukatı, her trans bireyin kendine has hikâyesinin olduğu bilinciyle ve hassasiyetiyle müvekkiline yaklaşarak; müvekkilin içinde bulunduğu sosyo ekonomik şartları da göz önünde bulundurarak güncel emsal kararlar ve son hukuki gelişmeler çerçevesinde gerçekçi ve rahatlatıcı bir hukuki strateji oluşturur. Böylece davanın yapılması muhtemel usuli bir hatayla kaybedilmesinin de büyük oranda önüne geçilmiş olur.
Cinsiyet Değiştirme Maliyeti
Cinsiyet değiştirme ameliyatı fiyat için ilgili doktorlara ulaşmanız gerekmektedir. Ancak bu konuda avukat ücreti demerak edilen soruların başında gelmektedir. Cinsiyet Değişikliği, kişinin başına bu hayatta yalnızca bir kere gelebilecek bir olgudur ve geri dönüşü yoktur. Süreç, prosedürlerle dolu, çetrefilli ve uzun yolludur. En ufak bir yanlış bu süreci çıkmaza sürükleyebilir.
Tavsiyemiz, sürecin hukuki boyutunun; konunun önemini, hassasiyetini haiz ve bu konuda asla önyargılı olmayan, ağırlıklı olarak cinsiyet değişikliği davalarıyla ilgilenen ve bu konuda tecrübe kazanmış bir cinsiyet değiştirme avukatı yardımıyla takibinin şart olduğu yönündedir. Bu alanda çalışan avukatların sabit bir çalışma ücreti olmayıp ücret, illere göre dahi değişebilmektedir. Adana’da bulunan cinsiyet değiştirme avukatı ücreti ile İstanbul’da bulunan avukatın çalışma ücreti aynı olmayabilir. Nitekim her baronun kendi ücret tarifesi vardır. Örneğin ofisi Taksim Beylikdüzü Kadıköy ya da Avcılar da olan bir avukat, İstanbul Barosu ücret tarifesi ile çalışacaktır. Net ücret bilgisi için çalışmak istediğiniz hukuk bürosu ile iletişim kurmanız gerekmektedir.
HIZLI İLETİŞİM
HUKUKİ UYARI
www.mesudebusrakucuk.av.tr resmi kaynak değildir. Paylaşılan tüm veriler bilgi amaçlı olup, olası yanlışlıklardan kaynaklı sorumluluk kabul edilmez. Kullanıcılar sunulan bilgileri ve emsal Yüksek Mahkeme kararlarını resmi kaynaklardan teyit etmelidir.
